Siódmego marca przypadła 65. rocznica wykonania kary śmierci na Hieronimie Dekutowskim (pseudonim "Zapora") przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. W związku z tym, w niedzielę, 9 marca, w Kazimierzu Dolnym, w Kościele Zwiastowania Najświętszej Mariii Panny, uroczystą mszą uczczono pamięć nie tylko "Zapory", lecz również oficerów z jego oddziału straconych wraz z nim.

Niewielki kościół był mocno zatłoczony. Po mszy, na której zapadające w pamięć kazanie wygłosił emerytowany ksiądz kanonik Leon Pietroń, udano się pod tablice upamiętniające poległych i pomordowanych. Pod murem klasztoru franciszkanów, wysłuchaliśmy przemowienia odczytanego przez majora Mariana Pawelczaka ps. "Morwa" (jednego z dwóch, obok porucznika Zbigniewa Matysiaka, ps. "Kowboj", obecnych "zaporczyków"), złożono wieńce. Nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych Kazimierza Dolnego: pojawił się przewodniczący Rady Miasta Henryk Kozak, burmistrz Grzegorz Dunia i zastępca burmistrza Marzanna Cendrowska.

Poczty sztandarowe wystawili m.in.:

- uczniowie z Gminnego Zespołu Szkół (ze sztandarem szkoły i powierzonym im sztandarem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, koła nr 13 w Kazimierzu) oraz Zespołu Szkół Ogólnokztałcących im. Jana Koszczyca-Witkiewicza,

 - Ochotnicza Straż Pożarna z Kazimierza Dolnego,

 - Puławskie Towarzystwo Tradycji Narodowych,

 - Stowarzyszenie "Wolność i Niezawisłość" z Poniatowej,

 - Związek Młodocianych Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego "Jaworzniacy" (koło z Lublina),

 - Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym z Puław ze sztandarem "Solidarności" Ziemii Puławskiej,

 - Nadwiślański Legion Strzelecki z Puław z powierzonym im sztandarem Światowego Związku Żołnierzy AK, koła w Puławach.

"Strzelcy" pełnili także, łącznie z członkami grupy rekonstrukcyjnej "Strzelcy Kaniowscy" z Lublina, wartę honorową przy tablicach pamiątkowych. Całość uroczystości organizowana była przez lokalną Akcję Katolicką, Stowarzysznie Polskich Kombatantów oraz Światowy Związek Żołnierzy AK (koło w Kazimierzu).

Następnie, uczestnicy śpiewający pieśni oddziału "Zapory" przeszli przez kazimierski rynek, budząc naturalne w tej sytuacji zainteresowanie mieszkańców i turystów, do budynku starej plebanii. Tam, przy skromnym poczęstunku, kombatanci, zaproszeni goście i uczestnicy oddali się rozmowom, odświeżyli stare znajomości i zawarli nowe.

Warto dodać, że podobna uroczystość odbyła się również w 60. rocznicę śmierci Hieronima Dekutowskiego a pamięć walczących z stalinowskim aparatem, z inicjatywy Towarszystwa Przyjaciół Kazimierza Dolnego uczczono już w roku 1996 (piętnaście lat przed ustanowieniem Narodowego Dni Pamięci Żołnierzy Wyklętych). Kazimierz Dolny pamięta.

Chciałbym podziękować panu Tomaszowi Nadolskiemu za wkład pracy włożony w organizację jak też za udzielenie wyczerpujących informacji.

Andrzej Brzeski